Bir şirketi çevrimiçi idare etmek hiç kolay değildir. Covid-19 pandemisi ile gelen değişimler nedeniyle, her sektörden insanlar ve sistemler çeşitli zorluklarla başa çıkmak zorunda kaldı. Bu zorluklar aniden dijitalleşmeye zorlanan yerleşik bir düzenin yarattığı belirsizlikleri içeriyordu. Şirketleri ve sistemleri çevrimiçi idare etmek bir yana, Türkiye’de evden çıkmadan bir şirket kurmak fikri benim için ütopik. Belki de bu yüzden Estonya’nın dijital dünyasından etkilendim. Avrupa’ya açmak istediğim tercüme ve satış destek hizmetlerim için Estonya’da bir şirket kurmaya karar verdim. Bu makalede Estonya e-resident kartı almak ile ilgili sorulara cevap vererek, e-Residency sistemi hakkında biraz bilgi paylaşacağım.
Estonya’nın e-Residency sistemi, dünyanın dört bir yanındaki insanlara evrak işleri olmaksızın, neredeyse tamamen dijital olan bir şirket kurma fırsatı sağlıyor. Bu sistem Avrupa piyasalarına bir kapı açıyor. Estonya e-Residency sistemi, Estonya’nın şeffaf iş dünyasının kapılarını açan, devlet tarafından verilmiş bir dijital kimlik ve statü anlamına geliyor. Estonya merkezli çevrimiçi bir şirket kurmayı mümkün kılıyor. E-Residency, “dünya için yeni bir dijital millet” olarak anılıyor. Dünyanın her yerinden girişimcilere açık olan bir dijital ortam anlamını taşıyor. E-resident terimi, e-Residency sistemine erişim sağlayan ve Estonya hükümetince verilen bir dijital kimliğe sahip olan kimseleri ifade ediyor. Bu verilen dijital kimliğin adı ise e-resident kartı. Bu kart kişinin şirket kurarak bu dijital millete erişmesine aracılık ediyor. Bu nedenle Estonya e-resident kartı almak Estonya’da kuracağınız şirketiniz için atacağınız ilk adım.
e-Residency Knowledge Base dokümanını ve gerçekten çok kapsamlı olan Unicount’ın Destek Maddelerini okuduktan sonra, AB’de hizmetlerimi sağlamak için kendi şirketimi kurmaya karar verdim. Belirttiğim gibi Estonya e-resident kartı almak, bu şeffaf iş dünyasına girmenin ilk adımı. Başvurular, Estonya Polisi ve Sınır Muhafız Kurulu’nun başvuru sayfası üzerinden yapılıyor. “Şeffaf” kelimesinin altını çizmek istiyorum. Bireysel ve yasal bilgilerin sunulması söz konusu olduğundan e-resident adaylarından da aynı şeffaflık bekleniyor.
Başvuru sırasında sorulan sorular ve seçenekler oldukça anlaşılır olduğundan süreç benim için çok kolaydı. Başvurumun daha hızlı işleme alınmasına ve kabul edilmesine yardımcı olduğuna inandığım birkaç noktaya değinmek istiyorum. Öncelikle, e-resident kitinizin gönderildikten sonra teslim alınacağı yere karar vermelisiniz. Kart alım yerleri dünya üzerinde sınırlı sayıda. Bu nedenle, başvuruya başlamadan önce kontrol etmekte fayda var. Ankara’da yaşadığım ve buradaki Estonya Büyükelçiliği teslim alma noktalarından biri olduğu için bu kısım kolaydı. Fakat, Tunus vatandaşı olan bir arkadaşım e-resident kartı başvurusunda bulunurken bu konuda bir engelle karşılaştı. Tunus’ta kart alım noktası olmadığından e-resident kitini almak için en yakın ülkeler olarak Mısır veya Türkiye’yi seçmesi gerekti.
Belirtilmesi gereken bir diğer önemli detay ise geçerli bir seyahat belgenizin olması. Başvuru sistemi, sizden seyahat belgesi bilgilerinizi istiyor. Türkiye hükümetinin sağladığı tek seyahat belgesi olduğu için ben pasaportumu kullandım. Başvurunuza yüklemek için pasaportunuzun taranmış bir kopyasının olması gerek. Pasaportumu telefonumun notlar kısmından tarayıp bu belgeyi sisteme yükledim ve bir problem yaşamadım. Geçerli ve yakın tarihte süresi dolmayan bir pasaportunuzun olması çok önemli. Bunun sebebi e-resident kitinizi, pasaportunuzu ve parmak izinizi Estonya Büyükelçiliği’ne sağlayarak alabilmeniz. Bu nedenle, başvuru yapmadan önce kart alım noktasına gidebileceğinizden ve geçerli bir pasaportunuzun olduğundan emin olun.
Başvuru sayfasında bir e-posta adresiyle hesap oluşturmanız isteniyor. Başvuru için ilk girişi yapmak ve ayrıca taslak başvurulara erişmek için bu e-posta adresini kullanıyorsunuz. Benim e-resident kartına başvuru sebebim bir şirket kurmaktı. Bu nedenle, takip eden sorularda niyetimden kısaca bahsettim. Cevaplarımı oldukça genel tuttum. Tutarlı ve doğru yanıtlar vermeye çalıştım. Bu noktada, başvuru sahiplerinden tüm iş planlarını sunmaları beklenmiyor. Ancak, basit ve doğru cevaplar vermek önemli. Destek Makalelerinden çok şey öğrendiğim için Unicount’ın sanal adres ve irtibat kişisi hizmetlerini kullanmaya karar verdim ve başvurumda bu planımdan bahsettim.
Başvurunuzu hızlıca tamamlamanız için yakın tarihte çekilmiş bir vesikalık fotoğrafınızı da taramanızı öneririm. Taranmış bir vesikalık fotoğrafınız yoksa Estonya Polisi ve Sınır Muhafız Kurulu’nun nasıl vesikalık fotoğraf çekeceğinize dair eğlenceli bir videosu var. Bu videoya buradan ulaşabilirsiniz. Ben başvuruma tüm sosyal medya hesaplarımın linkini ekledim. 100% doğru bilgi sağlamamın başvurumun hızlıca sonuçlandırılmasına yardım ettiğine inanıyorum.
Başvuru ücreti normalde 100 Euro. Ancak, kartın teslim alma yerine gönderilmesi için 20 Euro kadar bir ücret daha ekleniyor. Bu nedenle benim kart başvurum toplamda 120 Euro’ya mal oldu. Maliyetler hakkında bu bağlantıdan daha fazla bilgi edinebilirsiniz.
Noel tatilinden iki gün önce başvuru sürecini tamamladığımdan sonuçlanmasının üç haftadan uzun süreceğinden emindim. Böyle olmadı ve bir haftalık Noel tatiline rağmen başvurumdan iki hafta sonra onay aldım. Ankara’daki Estonya Büyükelçiliği, e-resident kitimi yaklaşık on gün içinde aldı. Büyükelçilik, kiti teslim alma randevusu almam için bir e-posta iletti. Randevu saatinden on dakika kadar önce elçiliğin kapısında olmak ve pasaportunuzun yanında olduğundan emin olmak çok önemli. Aksi takdirde, e-resident kitinizi alamazsınız ve eliniz boş dönersiniz.
Kiti teslim aldıktan sonra e-resident kartımı aktive etmek için DigiDoc uygulamasını ve uygulamanın tarayıcı eklentilerini indirdim. Ayrıca, çevrimiçi hizmetlere kolayca giriş yapmak için bir Smart-ID oluşturmaya karar verdim. Smart-ID, kart kitinizi sürekli yanınızda taşımanıza gerek kalmadan, bir kimlik belirleyici uygulama olarak sistemlere giriş yapmanızı sağlıyor.
Estonya Ticaret Sicili‘ne giriş yapıp Smart-ID’mi oluşturmaya çalıştığımda bir sorunla karşılaştım. Denemelerim başarısız oluyordu. E-resident kartlarının kriptografik dijital imza sertifikası, kart tesliminden sonraki 24 saat içinde aktif hale geliyormuş. Fakat, bu aktivasyon uyarısı verilen kitte yazmıyor. Bu nedenle, e-Residency ekibine kart kitlerine bu bilgiyi eklemeleri gerektiğine dair bir e-posta bile gönderdim. Ertesi sabah DigiDoc üzerinden aktivasyon durumunu kontrol ettim ve kartımın sertifikası etkinleştirilmişti. Bu güzel haber şirket kurma yolculuğumun ilk basamağıydı.
Estonya’da dijital bir şirket kurma sürecimi ise bir sonraki blog yazımda paylaşıyor olacağım!
